ميزان
"മീസാൻ" അനിവാര്യമായ ഒരു ഓർമ്മപ്പെടുത്തലാണ്. അത് നമ്മെ കൂടുതൽ ഉത്തരവാദിത്തമുള്ളവരും ദയാലുക്കളും സത്യസന്ധരുമാക്കാൻ സഹായിക്കും. മറ്റുള്ളവരോടുള്ള നമ്മുടെ ഇടപഴകലുകൾ, സമൂഹത്തോടുള്ള നമ്മുടെ കടമകൾ, പ്രകൃതിയോടുള്ള നമ്മുടെ സമീപനം എല്ലാം ഈ നന്മയുടെ തുലാസിലേക്ക് തൂക്കപ്പെടുന്നു. ചെറിയൊരു നന്മ പോലും ചിലപ്പോൾ ആ തുലാസിൽ വലിയ സ്വാധീനം ചെലുത്തിയേക്കാം. അതുകൊണ്ട്, ഓരോ ദിവസവും നമ്മുടെ ജീവിതത്തിൽ കൂടുതൽ നന്മകൾ ചേർക്കാനുള്ള ബോധപൂർവമായ ശ്രമം നടത്തേണ്ടത് അത്യാവശ്യമാണ്.
അല്ലാഹു പറയുന്നു: "നന്മയിലും ധർമ്മനിഷ്ഠയിലും നിങ്ങൾ പരസ്പരം സഹായിക്കുക. പാപത്തിലും അതിക്രമത്തിലും നിങ്ങൾ പരസ്പരം സഹായിക്കരുത്." ഈ ഖുർആനിക സൂക്തം കൂട്ടായി നന്മ പ്രവർത്തിക്കുന്നതിൻ്റെ അടിസ്ഥാന തത്വമാണ്. ഇത് വ്യക്തികളെയും സമൂഹത്തെയും ഒരുമിച്ച് നന്മയുടെ പാതയിൽ മുന്നോട്ട് പോകാൻ പ്രേരിപ്പിക്കുന്നു.
ലക്ഷ്യം
‘മീസാൻ’ കമ്മ്യൂണിറ്റിയുടെ പ്രധാന ലക്ഷ്യം, ദുൻയാവിന്റെ തിരക്കുകളിൽ പെട്ട് റബ്ബിനോട് ശുക്ർ ചെയ്യാതെ രാപ്പകലുകൾ നഷ്ടപ്പെടുത്തിയതുമൂലം ആഖിറ വിജയം ആശങ്കയിൽ കൊണ്ടുനടക്കുന്ന നാം ഓരോരുത്തരുടെയും വിജയത്തിന് വേണ്ടിയുള്ള ഒരു കൂട്ടായ ശ്രമം എന്ന നിലക്കാണ്. മുസ്ലിം എന്ന നിലക്ക് പലരീതിയിലും നമുക്ക് മീസാന്റെ നന്മയുടെ തട്ടിൽ ഭാരമേറിയ സൽകർമങ്ങൾ കൊണ്ടെത്തിക്കാൻ സാധിക്കും, ക്ഷണികമായ ഭൗതിക നേട്ടങ്ങൾക്ക് വേണ്ടി പതിറ്റാണ്ടുകളോളം കഠിന ശ്രമങ്ങൾ ക്ഷമയോടെ ചെയ്യുന്ന നാം ഓരോ ആൾക്കും എളുപ്പത്തിൽ സാധിക്കുന്ന വിവിധങ്ങളായ നന്മകളിൽ സഹകരിക്കാൻ സാധിക്കും എന്ന് ഉറപ്പാണ്. സൽ പ്രവർത്തികൾ സ്വന്തമായി ചെയ്തും മറ്റ് സഹോദരങ്ങൾക്ക് വേണ്ടി ഹദ്‌യ ചെയ്തും മുന്നേറാൻ കഴിയും എന്നുള്ള യാഥാർഥ്യമാണ് ഈ ശ്രമത്തിന്റെ പിന്നിൽ. ദിക്ക്റുല്ല സ്വലാത്ത് ഹദ്‌യ, സ്വദഖ, സ്വദഖ ജാരിയ, എന്നിങ്ങനെ സ്വന്തമായും മറ്റുള്ളവർക്ക് വേണ്ടിയും (ജീവിച്ചിരിക്കുന്നവർക്കും, മരിച്ചുപോയവർക്കും) ചെയ്ത് കൊണ്ട് റബ്ബ് തന്ന ബോധത്തെയും സമയത്തെയും നാമടങ്ങുന്ന ഉമ്മത്തിന്റെ നന്മക്കായി ഉപയോഗപ്പെടുത്താം.
الأعمال الصالحة
ഖുർആനിലൂടെ, ദിക്റുകളിലൂടെ, സ്വലാത്തിലൂടെ മീസാനും സ്വിറാത്തും എളുപ്പമാക്കാം..
ഖുർആൻ പാരായണം: കഴിവനുസരിച്ച് ഒരു നിശ്ചിത ജുസ്അ്, സൂറത്ത് അല്ലെങ്കിൽ ഖുർആനിൽ നിന്ന് ഒരു പേജ് എങ്കിലും ഓതി ഹദ്‌യ ചെയ്യുക. ഈ രീതിയിൽ വളരെ വേഗം നിരവധി ഖതമുകൾ പൂർത്തീകരിച്ച് ഹദ്‌യ ചെയ്യാൻ സാധിക്കുന്നതാണ്.
ദിക്റുകൾ : കഴിവനുസരിച്ച് ഒരു നിശ്ചിത എണ്ണം ദിക്റുകൾ, ഒറ്റക്കോ കൂട്ടായോ ലോകത്ത് എവിടെനിന്നും ചൊല്ലി ഹദ്‌യ ചെയ്യുക. ഈ രീതിയിൽ വളരെ വേഗം കോടിക്കണക്കിന് ദിക്റുകൾ പൂർത്തീകരിച്ച് ഹദ്‌യ ചെയ്യാൻ സാധിക്കുന്നതാണ്.
സ്വലാത്ത് : കഴിവനുസരിച്ച് നിശ്ചിത എണ്ണം സ്വലാത്തുകൾ, ഒറ്റക്കോ കൂട്ടായോ ലോകത്ത് എവിടെനിന്നും ചൊല്ലി ഹദ്‌യ ചെയ്യുക. ഈ രീതിയിൽ വളരെ വേഗം കോടിക്കണക്കിന് സ്വലാത്തുകൾ പൂർത്തീകരിച്ച് ഹദ്‌യ ചെയ്യാൻ സാധിക്കുന്നതാണ്.
ഹദ്‌യ : വ്യക്തിപരമായ കഴിവനുസരിച്ച് ജീവിതം വഴിമുട്ടി നിൽക്കുന്നവരെ സഹായിക്കുവാനുള്ള ശ്രമങ്ങളിൽ ലോകത്ത് എവിടെനിന്നും ഭാഗമാവുക. ഇഖ്‌ലാസോടെയുള്ള ഏതൊരു ഹദ്‌യയും മീസാനിൽ കനപ്പെട്ട അമൽ ആയിമാറും.
സ്വദഖ : വ്യക്തിപരമായ കഴിവനുസരിച്ച് ജീവിതം വഴിമുട്ടി നിൽക്കുന്നവരെ സഹായിക്കുവാനുള്ള ശ്രമങ്ങളിൽ ലോകത്ത് എവിടെനിന്നും ഭാഗമാവുക. ഇഖ്‌ലാസോടെയുള്ള ഏതൊരു സ്വദഖയും മീസാനിൽ കനപ്പെട്ട അമൽ ആയിമാറും.
ദിക്റിന്റെ വിവിധ രൂപങ്ങൾ
ദിക്റ് ( ذِكْر ) എന്ന അറബി പദത്തിന് 'ഓർമ്മ' അഥവാ 'സ്മരണ' എന്നാണ് അർത്ഥം. ദിക്റ് എന്നതുകൊണ്ട് ഉദ്ദേശിക്കുന്നത് ( ذكر الله ) അല്ലാഹുവിനെക്കുറിച്ചുള്ള നിരന്തരമായ ഓർമ്മയും അവന്റെ മഹത്വത്തെ പ്രകീർത്തിക്കലുമാണ്. ഒരു മുസ്ലിമിന്റെ ജീവിതത്തിൽ ദിക്റിന് അതീവ പ്രാധാന്യമുണ്ട്. അത് കേവലം നാവുകൊണ്ട് ചൊല്ലുന്ന വാക്കുകളല്ല, മറിച്ച് ഹൃദയത്തിൽ അല്ലാഹുവിനോടുള്ള ഭക്തിയും സ്നേഹവും ഊട്ടിയുറപ്പിക്കുന്ന ഒരു ആരാധനാ രൂപമാണ്.
സുബ്ഹാനല്ലാഹ് (അല്ലാഹു പരിശുദ്ധൻ), അൽഹംദുലില്ലാഹ് (സ്തുതി അല്ലാഹുവിനാണ്), അല്ലാഹു അക്ബർ (അല്ലാഹു വലിയവനാണ്), ലാ ഇലാഹ ഇല്ലല്ലാഹ് (അല്ലാഹുവല്ലാതെ ആരാധ്യനില്ല) തുടങ്ങിയവ ചൊല്ലുക.
ഹദീസ്
عن أبي هريرة رضي الله عنه قال: قال رسول الله صلى الله عليه وسلم: “يَقُولُ اللَّهُ تَعَالَى: أَنَا عِنْدَ ظَنِّ عَبْدِي بِي وَأَنَا مَعَهُ إِذَا ذَكَرَنِي فَإِنْ ذَكَرَنِي فِي نَفْسِهِ ذَكَرْتُهُ فِي نَفْسِي وَإِنْ ذَكَرَنِي فِي مَلَإٍ ذَكَرْتُهُ فِي مَلَإٍ خَيْرٍ مِنْهُمْ”
(رواه البخاري ومسلم)
അബൂ ഹുറൈറ (റ) നിവേദനം: നബി(സ) പറഞ്ഞു: “അല്ലാഹു പറയുന്നു: എന്റെ അടിമ എന്നെക്കുറിച്ച് എന്ത് വിചാരിക്കുന്നുവോ അവിടെ ഞാൻ ഉണ്ടാകും. അവൻ എന്നെ ഓർക്കുകയാണെങ്കിൽ ഞാൻ അവനോടൊപ്പം ഉണ്ടാകും. അവൻ എന്നെ മനസ്സിൽ ഓർക്കുകയാണെങ്കിൽ ഞാൻ അവനെ എന്റെ മനസ്സിൽ ഓർക്കും. അവൻ എന്നെ ഒരു സദസ്സിൽ ഓർക്കുകയാണെങ്കിൽ അവരെക്കാൾ ഉത്തമമായ ഒരു സദസ്സിൽ ഞാൻ അവനെ ഓർക്കും.” (ബുഖാരി, മുസ്ലിം)
അല്ലാഹുവിന്റെ മഹത്വത്തെയും ശക്തിയെയും കുറിച്ച് ചിന്തിക്കുക, അവന്റെ സൃഷ്ടിപ്പുകളെക്കുറിച്ച് ആഴത്തിൽ മനസ്സിലാക്കുക.
ഹദീസ്
عن عائشة رضي الله عنها أن النبي صلى الله عليه وسلم كان يقوم من الليل حتى تتفطر قدماه، فقالت له عائشة: لِمَ تصنع هذا يا رسول الله وقد غفر الله لك ما تقدم من ذنبك وما تأخر؟ قال: “أَفَلَا أَكُونُ عَبْدًا شَكُورًا؟” (رواه البخاري ومسلم)
ആയിഷ (റ) നിവേദനം: നബി(സ) രാത്രിയിൽ എഴുന്നേറ്റ് നിസ്കരിക്കാറുണ്ടായിരുന്നു, അവിടുത്തെ പാദങ്ങൾ വീങ്ങുന്നതുവരെ. അപ്പോൾ ആയിഷ (റ) ചോദിച്ചു: “അല്ലാഹു താങ്കളുടെ മുൻകഴിഞ്ഞതും വരാനിരിക്കുന്നതുമായ പാപങ്ങളെല്ലാം പൊറുത്തു തന്നിരിക്കെ, എന്തിനാണ് താങ്കൾ ഇങ്ങനെ ചെയ്യുന്നത്, അല്ലാഹുവിന്റെ ദൂതരേ?” അവിടുന്ന് പറഞ്ഞു: “ഞാൻ നന്ദിയുള്ള ഒരു ദാസനാകേണ്ടയോ?” (ബുഖാരി, മുസ്ലിം)
അല്ലാഹുവിന്റെ കല്പനകൾ അനുസരിക്കുകയും അവന്റെ ഇഷ്ടപ്പെട്ട കാര്യങ്ങൾ പ്രവർത്തിക്കുകയും ചെയ്യുക. നിസ്കാരം, നോമ്പ്, സകാത്ത്, ഹജ്ജ് തുടങ്ങിയ എല്ലാ ആരാധനകളും ദിക്റിന്റെ ഭാഗമാണ്. മനുഷ്യരോടും ജീവികളോടും പ്രകൃതിയോടും നല്ല നിലയിൽ പെരുമാറുന്നത് പ്രവർത്തി കൊണ്ടുള്ള ദിക്റാണ്. ദാനം നൽകുക, രോഗിയെ സന്ദർശിക്കുക, വിശക്കുന്നവന് ഭക്ഷണം നൽകുക, വഴിയാത്രക്കാരനെ സഹായിക്കുക, മാതാപിതാക്കളെ ബഹുമാനിക്കുക, സത്യം പറയുക, വാഗ്ദത്തം പാലിക്കുക തുടങ്ങിയ എല്ലാ സൽക്കർമ്മങ്ങളും അല്ലാഹുവിന്റെ തൃപ്തി ലക്ഷ്യമാക്കിയുള്ള പ്രവർത്തികളാണ്.
ഹദീസ്
عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: “مَنْ نَفَّسَ عَنْ مُؤْمِنٍ كُرْبَةً مِنْ كُرَبِ الدُّنْيَا، نَفَّسَ اللَّهُ عَنْهُ كُرْبَةً مِنْ كُرَبِ يَوْمِ الْقِيَامَةِ، وَمَنْ يَسَّرَ عَلَى مُعْسِرٍ، يَسَّرَ اللَّهُ عَلَيْهِ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ، وَمَنْ سَتَرَ مُسْلِمًا، سَتَرَهُ اللَّهُ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ، وَاللَّهُ فِي عَوْنِ الْعَبْدِ مَا كَانَ الْعَبْدُ فِي عَوْنِ أَخِيهِ. وَمَنْ سَلَكَ طَرِيقًا يَلْتَمِسُ فِيهِ عِلْمًا، سَهَّلَ اللَّهُ لَهُ بِهِ طَرِيقًا إِلَى الْجَنَّةِ. وَمَا اجْتَمَعَ قَوْمٌ فِي بَيْتٍ مِنْ بُيُوتِ اللَّهِ يَتْلُونَ كِتَابَ اللَّهِ وَيَتَدَارَسُونَهُ بَيْنَهُمْ، إِلَّا نَزَلَتْ عَلَيْهِمُ السَّكِينَةُ وَغَشِيَتْهُمُ الرَّحْمَةُ وَحَفَّتْهُمُ الْمَلَائِكَةُ وَذَكَرَهُمُ اللَّهُ فِيمَنْ عِنْدَهُ. وَمَنْ بَطَّأَ بِهِ عَمَلُهُ لَمْ يُسْرِعْ بِهِ نَسَبُهُ.”
അബൂഹുറൈറ (റ) നിവേദനം: റസൂലുല്ലാഹി (സ) പറഞ്ഞു: “ഒരു സത്യവിശ്വാസിക്ക് ദുൻയാവിലെ ക്ലേശങ്ങളിൽ നിന്ന് ഒരാശ്വാസം നൽകിയാൽ, അന്ത്യനാളിലെ ക്ലേശങ്ങളിൽ നിന്ന് അല്ലാഹു അവന് ഒരാശ്വാസം നൽകും. ഒരു പ്രയാസപ്പെടുന്നവന് ആരെങ്കിലും എളുപ്പമുണ്ടാക്കിക്കൊടുത്താൽ, അല്ലാഹു അവന് ദുൻയാവിലും ആഖിറത്തിലും എളുപ്പമുണ്ടാക്കിക്കൊടുക്കും. ഒരു മുസ്ലിമിന്റെ ന്യൂനത മറച്ചുവെച്ചാൽ, അല്ലാഹു അവന്റെ ന്യൂനത ദുൻയാവിലും ആഖിറത്തിലും മറച്ചുവെക്കും. ഒരു അടിമ തന്റെ സഹോദരനെ സഹായിക്കുന്നിടത്തോളം കാലം അല്ലാഹു ആ അടിമയുടെ സഹായത്തിലായിരിക്കും. ആരെങ്കിലും അറിവ് തേടി ഒരു വഴിയിൽ പ്രവേശിച്ചാൽ, അതുകൊണ്ട് അല്ലാഹു അവന് സ്വർഗ്ഗത്തിലേക്കുള്ള വഴി എളുപ്പമാക്കിക്കൊടുക്കും. ഏതെങ്കിലുമൊരു വിഭാഗം അല്ലാഹുവിന്റെ ഭവനങ്ങളിൽ ഒന്നിൽ ഒരുമിച്ച് കൂടി അല്ലാഹുവിന്റെ ഗ്രന്ഥം പാരായണം ചെയ്യുകയും പരസ്പരം പഠിക്കുകയും ചെയ്താൽ, അവർക്ക് സമാധാനം ഇറങ്ങിവരും, കാരുണ്യം അവരെ പൊതിയും, മലക്കുകൾ അവരെ വലയം ചെയ്യും, അല്ലാഹു അവന്റെ അടുക്കലുള്ളവരുടെ കൂട്ടത്തിൽ അവരെ സ്മരിക്കും. ആരുടെ പ്രവൃത്തിയാണോ അവനെ പിന്നോട്ട് വലിക്കുന്നത്, അവന്റെ തറവാട് അവനെ മുന്നോട്ട് നയിക്കുകയില്ല.”
ഖുർആൻ ഓതുകയും അതിന്റെ ആശയങ്ങളെക്കുറിച്ച് ചിന്തിക്കുകയും ചെയ്യുന്നത് ദിക്റിന്റെ ഉന്നതമായ രൂപമാണ്.
ഹദീസ്
عن عبد الله بن مسعود رضي الله عنه قال: قال رسول الله صلى الله عليه وسلم: “مَنْ قَرَأَ حَرْفًا مِنْ كِتَابِ اللَّهِ فَلَهُ بِهِ حَسَنَةٌ، وَالْحَسَنَةُ بِعَشْرِ أَمْثَالِهَا، لاَ أَقُولُ: الم حَرْفٌ، وَلَكِنْ أَلِفٌ حَرْفٌ وَلاَمٌ حَرْفٌ وَمِيمٌ حَرْفٌ.”
(رواه الترمذي)
അബ്ദുല്ലാഹിബ്നു മസ്ഊദ് (റ) നിവേദനം: നബി(സ) പറഞ്ഞു: “അല്ലാഹുവിന്റെ കിതാബിൽ നിന്ന് ഒരാൾ ഒരു അക്ഷരം പാരായണം ചെയ്താൽ അവന് അതിനൊരു പുണ്യമുണ്ട്. ആ പുണ്യം പത്തോളം ഇരട്ടിയാണ്. ഞാൻ ‘അലിഫ് ലാം മീം’ ഒരു അക്ഷരമാണെന്ന് പറയുന്നില്ല. മറിച്ച്, ‘അലിഫ്’ ഒരു അക്ഷരമാണ്, ‘ലാം’ ഒരു അക്ഷരമാണ്, ‘മീം’ ഒരു അക്ഷരമാണ്.”
(തിർമിദി)
عن أبي أمامة الباهلي رضي الله عنه قال: سمعت رسول الله صلى الله عليه وسلم يقول: “اقْرَؤُوا الْقُرْآنَ فَإِنَّهُ يَأْتِي يَوْمَ الْقِيَامَةِ شَفِيعًا لِأَصْحَابِهِ.”
(رواه مسلم)
അബൂ ഉമാമ അൽ-ബാഹിലി (റ) നിവേദനം: നബി(സ) പറയുന്നത് ഞാൻ കേട്ടു: “നിങ്ങൾ ഖുർആൻ പാരായണം ചെയ്യുക. നിശ്ചയം, അത് ഖിയാമത്ത് നാളിൽ അതിന്റെ ആളുകൾക്ക് ശുപാർശകനായി വരും.”
(മുസ്ലിം)
കച്ചവടം എന്നത് ലൗകികമായ ഒരു പ്രവർത്തിയാണെങ്കിലും, അത് സത്യസന്ധമായും വിശ്വസ്തതയോടെയും ചെയ്യുമ്പോൾ അത് അല്ലാഹുവിനെ ഓർക്കുകയും അവന്റെ നിയമങ്ങൾ പാലിക്കുകയും ചെയ്യുന്നതിന്റെ ഭാഗമായി മാറുന്നു. ഇത് പ്രവർത്തി കൊണ്ടുള്ള ദിക്റിന്റെ ഉദാഹരണമാണ്.
ഹദീസ്
عن أبي سعيد الخدري رضي الله عنه عن النبي صلى الله عليه وسلم قال: “التَّاجِرُ الصَّدُوقُ الأَمِينُ مَعَ النَّبِيِّينَ وَالصِّدِّيقِينَ وَالشُّهَدَاءِ” (رواه الترمذي)
അബൂ സഈദ് അൽ-ഖുദ്രി (റ) നിവേദനം: നബി(സ) പറഞ്ഞു: “സത്യസന്ധനും വിശ്വസ്തനുമായ വ്യാപാരി പ്രവാചകന്മാരുടെയും സിദ്ദീഖീങ്ങളുടെയും രക്തസാക്ഷികളുടെയും കൂടെയായിരിക്കും.” (തിർമിദി)
രോഗിയെ സന്ദർശിക്കുക എന്നത് മനുഷ്യർ തമ്മിലുള്ള ഒരു സാമൂഹിക പ്രവർത്തിയാണ്. എന്നാൽ ഇത് അല്ലാഹുവിന്റെ പ്രീതി ലക്ഷ്യമാക്കി ചെയ്യുമ്പോൾ, അത് അല്ലാഹുവിനെക്കുറിച്ചുള്ള സ്മരണയും അവന്റെ ഇഷ്ടപ്പെട്ട കാര്യങ്ങളിൽ ഏർപ്പെടലുമാണ്.
ഹദീസ്
عن أبي هريرة رضي الله عنه قال: قال رسول الله صلى الله عليه وسلم: “مَنْ عَادَ مَرِيضًا أَوْ زَارَ أَخًا لَهُ فِي اللَّهِ نَادَاهُ مُنَادٍ: أَنْ طِبْتَ وَطَابَ مَمْشَاكَ وَتَبَوَّأْتَ مِنَ الْجَنَّةِ مَنْزِلًا” (رواه الترمذي)
അബൂ ഹുറൈറ (റ) നിവേദനം: നബി(സ) പറഞ്ഞു: “രോഗിയെ സന്ദർശിക്കുകയോ അല്ലാഹുവിന്റെ പ്രീതിക്കായി തന്റെ സഹോദരനെ സന്ദർശിക്കുകയോ ചെയ്യുന്നവനെ ഒരു വിളി വിളിക്കുന്നവൻ വിളിച്ചുപറയും: ‘നീ നല്ലവനായി, നിന്റെ നടത്തം നല്ലതായി, സ്വർഗ്ഗത്തിൽ നിനക്കൊരു വാസസ്ഥലം ഒരുക്കപ്പെട്ടു.'” (തിർമിദി)
ഇസ്‌ലാം എന്നത് അല്ലാഹുവിന് പൂർണ്ണമായി സമർപ്പിക്കുക എന്നതാണ്. ഒരു മുസ്ലിമിന്റെ ജീവിതത്തിലെ അഞ്ച് അടിസ്ഥാനപരമായ അനുഷ്ഠാനങ്ങളെയാണ് ‘ഇസ്‌ലാം കാര്യങ്ങൾ’ എന്ന് പറയുന്നത്. ഈ അഞ്ച് കാര്യങ്ങളും ഒരു വിശ്വാസിയുടെ ജീവിതത്തിൽ വളരെ പ്രധാനപ്പെട്ടതും നിർബന്ധവുമാണ്.
ഹദീസ്
عَنِ ابْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: بُنِيَ الإِسْلَامُ عَلَى خَمْسٍ: شَهَادَةِ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَأَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللَّهِ، وَإِقَامِ الصَّلَاةِ، وَإِيتَاءِ الزَّكَاةِ، وَحَجِّ الْبَيْتِ، وَصَوْمِ رَمَضَانَ.
ഇബ്നു ഉമർ (റ) നിവേദനം ചെയ്യുന്നു: നബി(സ) പറഞ്ഞു: “ഇസ്‌ലാം അഞ്ച് കാര്യങ്ങളിലാണ് കെട്ടിപ്പടുത്തിരിക്കുന്നത്: അല്ലാഹുവല്ലാതെ ആരാധ്യനില്ലെന്നും മുഹമ്മദ് അല്ലാഹുവിൻ്റെ ദൂതനാണെന്നും സാക്ഷ്യം വഹിക്കുക, നമസ്കാരം നിലനിർത്തുക, സകാത്ത് നൽകുക, കഅ്ബയിൽ ചെന്ന് ഹജ്ജ് ചെയ്യുക, റമദാനിൽ നോമ്പെടുക്കുക.” (സ്വഹീഹുൽ ബുഖാരി, മുസ് ലിം)
ഇൽമ് (വിജ്ഞാനം) നേടുന്നതിന് അതിമഹത്തായ സ്ഥാനമാണുള്ളത്. ഖുർആനിലും നബി ﷺ തങ്ങളുടെ ഹദീസുകളും വിജ്ഞാന സമ്പാദനത്തിന്റെ മഹത്വം വ്യക്തമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. ഒരു മുസ്‌ലിമിന് തൻ്റെ ജീവിതം അല്ലാഹുവിൻ്റെ തൃപ്തിക്കനുസരിച്ച് ക്രമീകരിക്കാനും, ദീനിപരവും ഭൗതികവുമായ കാര്യങ്ങളിൽ ശരിയായ തീരുമാനങ്ങളെടുക്കാനും ഇൽമ് അനിവാര്യമാണ്.
അല്ലാഹുവിൻ്റെ പ്രീതിയും പരലോക വിജയവും ലക്ഷ്യമാക്കിയായിരിക്കണം വിജ്ഞാനം തേടേണ്ടത്. ഭൗതികമായ നേട്ടങ്ങൾക്കോ പ്രശസ്തിക്കോ വേണ്ടിയാകരുത്.
ഹദീസ്
عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: “طَلَبُ الْعِلْمِ فَرِيضَةٌ عَلَى كُلِّ مُسْلِمٍ.” (رواه ابن ماجه)
അനസ് ബിൻ മാലിക് (റ) നിവേദനം: റസൂലുല്ലാഹ് ﷺ പറഞ്ഞു: “വിജ്ഞാനം തേടൽ ഓരോ മുസ്‌ലിമിനും നിർബന്ധമാണ്.” (ഇബ്നു മാജ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തത്)
ഒരു മരം നടുന്നതും പ്രകൃതിയെ സംരക്ഷിക്കുന്നതും ഒരു സാമൂഹിക ഉത്തരവാദിത്തം മാത്രമല്ല, ഒരു വിശ്വാസിയായ മുസ്ലിമിന്റെ മതപരമായ കടമ കൂടിയാണ്. ഇസ്‌ലാം പ്രകൃതിയോടും പരിസ്ഥിതിയോടും വലിയ പ്രാധാന്യം നൽകുന്നു. ഭൂമിയിൽ മനുഷ്യൻ അല്ലാഹുവിന്റെ പ്രതിനിധിയാണെന്നും, അതിനാൽ പ്രകൃതിയെ സംരക്ഷിക്കേണ്ടത് ഓരോ മുസ്ലിമിന്റെയും കടമയാണെന്നും ഖുർആനും ഹദീസും വ്യക്തമാക്കുന്നു.
ഹദീസ്
عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ رضي الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: “مَا مِنْ مُسْلِمٍ يَغْرِسُ غَرْسًا أَوْ يَزْرَعُ زَرْعًا فَيَأْكُلُ مِنْهُ طَيْرٌ أَوْ إِنْسَانٌ أَوْ بَهِيمَةٌ إِلَّا كَانَ لَهُ بِهِ صَدَقَةٌ.”
അനസ് ബിൻ മാലിക് (റ) നിവേദനം ചെയ്യുന്നു: നബി (സ) പറഞ്ഞു: “ഒരു മുസ്ലിം ഒരു മരം നടുകയോ ഒരു കൃഷി നടത്തുകയോ ചെയ്യുകയും, അതിൽ നിന്ന് ഒരു പക്ഷിയോ മനുഷ്യനോ മൃഗമോ ഭക്ഷിക്കുകയും ചെയ്താൽ, അതവന് ഒരു ദാനധർമ്മമായി മാറും.” (സഹീഹ് ബുഖാരി, സഹീഹ് മുസ്ലിം)
ഈ ഹദീസ് വൃക്ഷത്തൈ നടുന്നതിന്റെ പ്രാധാന്യം ഊന്നിപ്പറയുന്നു, കാരണം അതിൽ നിന്ന് ലഭിക്കുന്ന ഫലം എല്ലാ ജീവികൾക്കും ഉപകാരപ്രദമാവുകയും അത് ചെയ്യുന്ന വ്യക്തിക്ക് പ്രതിഫലം ലഭിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.
മറ്റുള്ളവർക്ക് ഉപദ്രവമാകുന്ന ഒരു വസ്തു വഴിയിൽ നിന്ന് നീക്കം ചെയ്യുന്നത് ചെറിയൊരു പ്രവർത്തിയായി തോന്നാമെങ്കിലും, അല്ലാഹുവിന്റെ പ്രീതിക്കായി ചെയ്യുമ്പോൾ അതിന് വലിയ പ്രതിഫലമുണ്ട്. ഇത് സാമൂഹികമായ ബോധത്തോടെ ചെയ്യുന്ന പ്രവർത്തി കൊണ്ടുള്ള ദിക്റാണ്.
ഹദീസ്
عن أبي هريرة رضي الله عنه أن رسول الله صلى الله عليه وسلم قال: “لَقَدْ رَأَيْتُ رَجُلًا يَتَقَلَّبُ فِي الْجَنَّةِ فِي شَجَرَةٍ قَطَعَهَا مِنْ ظَهْرِ الطَّرِيقِ كَانَتْ تُؤْذِي الْمُسْلِمِينَ” (رواه مسلم)
അബൂ ഹുറൈറ (റ) നിവേദനം: നബി(സ) പറഞ്ഞു: “ഒരു വൃക്ഷം കാരണം മുസ്‌ലിമീങ്ങൾക്ക് ശല്യമുണ്ടാകുന്നത് വഴിയിൽ നിന്ന് മുറിച്ചു മാറ്റിയ ഒരു മനുഷ്യൻ സ്വർഗത്തിൽ സുഖിച്ച് ജീവിക്കുന്നത് ഞാൻ കണ്ടു.” (മുസ്ലിം)
മാതാപിതാക്കളോടുള്ള നല്ല പെരുമാറ്റം ഒരു സാമൂഹിക ബാധ്യത മാത്രമല്ല, അല്ലാഹുവിന് ഏറ്റവും ഇഷ്ടപ്പെട്ട പ്രവർത്തികളിൽ ഒന്നായി ഈ ഹദീസ് എടുത്തു കാണിക്കുന്നു. ഇത് ദിക്റിന്റെ പ്രധാനപ്പെട്ട ഒരു ഭാഗമാണ്.
ഹദീസ്
عن عبد الله بن مسعود رضي الله عنه قال: سألت رسول الله صلى الله عليه وسلم: أي العمل أحب إلى الله؟ قال: “الصَّلَاةُ عَلَى وَقْتِهَا، قُلْتُ: ثُمَّ أَيٌّ؟ قَالَ: بِرُّ الْوَالِدَيْنِ، قُلْتُ: ثُمَّ أَيٌّ؟ قَالَ: الْجِهَادُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ” (رواه البخاري ومسلم)
അബ്ദുല്ലാഹ് ഇബ്നു മസ്ഊദ് (റ) നിവേദനം: ഞാൻ നബി(സ)യോട് ചോദിച്ചു: “അല്ലാഹുവിന് ഏറ്റവും ഇഷ്ടപ്പെട്ട കർമ്മം ഏതാണ്?” അവിടുന്ന് പറഞ്ഞു: “അവയുടെ സമയത്ത് നമസ്കരിക്കുക. ഞാൻ ചോദിച്ചു: പിന്നെ ഏതാണ്? അവിടുന്ന് പറഞ്ഞു: മാതാപിതാക്കളോട് നല്ല നിലയിൽ വർത്തിക്കുക. ഞാൻ ചോദിച്ചു: പിന്നെ ഏതാണ്? അവിടുന്ന് പറഞ്ഞു: അല്ലാഹുവിന്റെ മാർഗ്ഗത്തിൽ ജിഹാദ് ചെയ്യുക.” (ബുഖാരി, മുസ്ലിം)
അല്ലാഹുവിന്റെ അടിമകളോട് ചെയ്യുന്ന കാര്യങ്ങൾ അല്ലാഹുവിന് ചെയ്യുന്നതിന് തുല്യമാണ്. രോഗികളെ സന്ദർശിക്കുക, വിശക്കുന്നവന് ഭക്ഷണം നൽകുക തുടങ്ങിയ മനുഷ്യസേവനങ്ങൾ പ്രവർത്തി കൊണ്ടുള്ള ദിക്റിന്റെ ഏറ്റവും മികച്ച രൂപങ്ങളാണ്.
ഹദീസ്
عن أبي هريرة رضي الله عنه قال: قال رسول الله صلى الله عليه وسلم: “إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ يَقُولُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ: يَا ابْنَ آدَمَ، مَرِضْتُ فَلَمْ تَعُدْنِي. قَالَ: يَا رَبِّ، كَيْفَ أَعُودُكَ وَأَنْتَ رَبُّ الْعَالَمِينَ؟ قَالَ: أَمَا عَلِمْتَ أَنَّ عَبْدِي فُلَانًا مَرِضَ فَلَمْ تَعُدْهُ؟ أَمَا عَلِمْتَ أَنَّكَ لَوْ عُدْتَهُ لَوَجَدْتَنِي عِنْدَهُ؟ يَا ابْنَ آدَمَ، اسْتَطْعَمْتُكَ فَلَمْ تُطْعِمْنِي. قَالَ: يَا رَبِّ، وَكَيْفَ أُطْعِمُكَ وَأَنْتَ رَبُّ الْعَالَمِينَ؟ قَالَ: أَمَا عَلِمْتَ أَنَّ عَبْدِي فُلَانًا اسْتَطْعَمَكَ فَلَمْ تُطْعِمْهُ؟ أَمَا عَلِمْتَ أَنَّكَ لَوْ أَطْعَمْتَهُ لَوَجَدْتَ ذَلِكَ عِنْدِي؟” (رواه مسلم)
അബൂ ഹുറൈറ (റ) നിവേദനം: നബി(സ) പറഞ്ഞു: “അന്ത്യനാളിൽ അല്ലാഹു അസ്സ വജൽ പറയും: ‘ആദം സന്തതികളേ, ഞാൻ രോഗിയായി, എന്നിട്ട് നീ എന്നെ സന്ദർശിച്ചില്ലല്ലോ.’ അവൻ പറയും: ‘എന്റെ നാഥാ, നീ ലോകരക്ഷിതാവായിരിക്കെ എങ്ങനെയാണ് ഞാൻ നിന്നെ സന്ദർശിക്കുക?’ അല്ലാഹു പറയും: ‘എന്റെ ഇന്ന അടിമ രോഗിയായി, നീ അവനെ സന്ദർശിച്ചില്ലെന്ന് നിനക്കറിയില്ലേ? നീ അവനെ സന്ദർശിച്ചിരുന്നെങ്കിൽ എന്നെ അവന്റെയടുത്ത് നീ കണ്ടെത്തുമായിരുന്നുവെന്ന് നിനക്കറിയില്ലേ? ആദം സന്തതികളേ, ഞാൻ നിന്നോട് ഭക്ഷണം ചോദിച്ചു, എന്നിട്ട് നീ എനിക്ക് ഭക്ഷണം നൽകിയില്ലല്ലോ.’ അവൻ പറയും: ‘എന്റെ നാഥാ, നീ ലോകരക്ഷിതാവായിരിക്കെ എങ്ങനെയാണ് ഞാൻ നിനക്ക് ഭക്ഷണം നൽകുക?’ അല്ലാഹു പറയും: ‘എന്റെ ഇന്ന അടിമ നിന്നോട് ഭക്ഷണം ചോദിച്ചു, എന്നിട്ട് നീ അവന് ഭക്ഷണം നൽകിയില്ലെന്ന് നിനക്കറിയില്ലേ? നീ അവന് ഭക്ഷണം നൽകിയിരുന്നെങ്കിൽ അത് എന്റെയടുത്ത് നിനക്ക് കണ്ടെത്താൻ കഴിയുമായിരുന്നുവെന്ന് നിനക്കറിയില്ലേ?'” (മുസ്ലിം)
നന്മയിലേക്കുള്ള കൂട്ടായ്മയുടെ പ്രസക്തി !?
കൂട്ടായി സൽകർമ്മങ്ങൾ ചെയ്യുമ്പോൾ അതിന് സാമൂഹികവും സംഘടനാപരവുമായ മാനങ്ങൾ കൈവരുന്നു. ഇത് പരസ്പരം സഹകരിക്കാനും ഐക്യത്തോടെ പ്രവർത്തിക്കാനും സഹായിക്കുന്നു. ഇസ്‌ലാമിൽ കൂട്ടായി ചെയ്യുന്ന പല ആരാധനാ കർമ്മങ്ങൾക്കും വലിയ പ്രാധാന്യമുണ്ട്. ഉദാഹരണത്തിന്, ജമാഅത്ത് നമസ്കാരം (കൂട്ടായ നമസ്കാരം), ഹജ്ജ്, ഉംറ, നോമ്പ് തുറപ്പിക്കുന്ന കർമ്മങ്ങൾ, സമൂഹത്തിൽ നന്മ കല്പിക്കലും തിന്മ വിരോധിക്കലും തുടങ്ങിയവ. കൂട്ടായി ചെയ്യുമ്പോൾ ഒരു വ്യക്തിക്ക് ഒറ്റയ്ക്ക് ചെയ്യാൻ കഴിയാത്ത വലിയ കാര്യങ്ങൾ ചെയ്തുതീർക്കാൻ സാധിക്കും.
- വിദ്യാഭ്യാസ പ്രവർത്തനങ്ങൾ: ഓൺലൈൻ മദ്രസകൾ, ദഅ്വാ പ്രവർത്തനങ്ങൾ.
- സാമൂഹിക സേവനങ്ങൾ: പാവപ്പെട്ടവരെ സഹായിക്കുക, രോഗികളെ സന്ദർശിക്കുക, വൃദ്ധരെ പരിചരിക്കുക, ശുചീകരണ പ്രവർത്തനങ്ങൾ.
- മയ്യിത്ത് പരിപാലനം, മയ്യിത്ത് നമസ്കാരം,
- ഖത്‍മുൽ ഖുർആൻ, ദിക്ർ, സ്വലാത്ത് എന്നിവ നിശ്ചിത എണ്ണം മറ്റുള്ളവർക്ക് വേണ്ടി ഹദിയ ചെയ്യൽ അല്ലെങ്കിൽ ഉദ്ദേശിക്കുന്നവർക്ക് വേണ്ടി ചൊല്ലാൻ നിർദേശിക്കൽ.
- സാമ്പത്തിക സഹായങ്ങൾ: സ്വദഖകൾ കൂട്ടായി ശേഖരിച്ച് വിതരണം ചെയ്യുക, കടം വീട്ടാൻ സഹായിക്കുക.
- ദുരിതാശ്വാസ പ്രവർത്തനങ്ങൾ: പ്രളയം, വരൾച്ച തുടങ്ങിയ പ്രകൃതിദുരന്തങ്ങളിലും മറ്റ് അത്യാവശ്യ ഘട്ടങ്ങളിലും ദുരിതമനുഭവിക്കുന്നവരെ സഹായിക്കാൻ ഒരുമിച്ച് പ്രവർത്തിക്കുക.
- നോമ്പ് തുറപ്പിക്കൽ: നോമ്പുകാർക്ക് ഇഫ്താർ ഒരുക്കി നൽകുക.